Meedoen aan de Ramadan geeft patiënten een stukje zelfbeschikking

Op 21 april 2023 was de Ramadan ten einde en vierden de deelnemers dat met een gebedsdienst en een gezellig samenzijn in de moskeeruimte van FPC Dr. S. van Mesdag. Geestelijk verzorger Sheila en een patiënt vertellen hoe de Ramadan binnen FPC Dr. S. van Mesdag dit jaar is verlopen. 

Hoe verloopt de organisatie van de Ramadan?
Sheila van Staveren: “Ik heb een hele checklijst van zaken die geregeld moeten worden. Het loopt steeds vlotter, iedereen denkt mee, de Ramadan is tegenwoordig veel bekender. Ook patiënten voelen zich meer gesteund in het meedoen aan de Ramadan. Ik stimuleer patiënten om zelf aan te geven bij de behandelaar dat ze mee willen doen. Patiënten krijgen een magnetron op hun verblijf, om na zonsondergang de maaltijd op te warmen. Daarvoor moet hun behandelaar toestemming geven.”

Hoe gaat het met patiënten die overdag medicatie nodig hebben?
Sheila: “Dat verschilt per patiënt. Ik leg het bij hen zelf neer om dit te bespreken met hun mentor en behandelaar. Eigenlijk konden veel patiënten deze keer meedoen door hun medicatie pas ’s avonds te nemen. Als dat niet kan, dan balen patiënten soms, want ze willen wel vaak het Ramadan-gevoel hebben. Ik heb het daar dan met hen over en vertel dat ze ook andere dingen kunnen doen tijdens de Ramadan. Ik wijs hen erop dat Ramadan juist een maand is van bezinning, van zelfreflectie. Dat kan ook wanneer je niet aan het vasten bent.”

Waarom is de Ramadan voor patiënten zo zinvol?
Sheila: “Tijdens hun verblijf hier bepalen anderen voor patiënten wat ze moeten en wat ze niet mogen. Ze hebben over weinig zaken zelf de regie. Als ze kiezen om mee te doen met Ramadan, kiezen ze daar wel zelf voor. Dat vind ik het mooie en krachtige eraan. Het is een stukje eigenheid dat ze tonen, een stukje wilskracht. Want reken maar niet dat het makkelijk is om hierbinnen te vasten, zo zonder familie en vrienden om je heen om je moreel te ondersteunen. Als je meedoet en het lukt je om 29 dagen te vasten, is dat heel knap.”

Hoe was het voor patiënten?
Een patiënt die meedeed aan de Ramadan vertelt over zijn ervaringen: “De Ramadan heb ik als fijn beleefd, mooi dat ik het mocht meemaken. Natuurlijk was het eerst even wennen, maar het was niet mijn eerste keer. Mijn medicijnen mocht ik ook niet bij daglicht innemen. Ik ben blij dat ik het volbracht heb. Veel steun kreeg ik van de sociotherapeuten, ze vonden het goed en knap van me dat ik het deed. Voor mij is het belangrijk om mee te doen, omdat ik het krijg opgelegd vanuit mijn geloof. Ik zette de wekker ’s ochtends voor zonsopgang om te kunnen eten, drinken en bidden. Het moeilijkst vond ik het dat ik overdag niet mocht roken. Ik snakte soms ’s avonds meer naar een sigaret dan naar eten en drinken.”

Hoe was de viering van Eid al-Fitr (suikerfeest)?
Sheila: “Het einde van de Ramadan viel op vrijdag 21 april. Alle deelnemers kwamen samen in de gebedsruimte, het was heel vol. Eerst was er een gebedsdienst, die werd geleid door een mannelijke collega. Het was een mooie gebedsdienst, je voelt de goede sfeer als je zo samen bidt. Na de dienst gingen we eten: er was een broodje shoarma, een toetje, een blikje frisdrank. Zelf had ik baklava meegenomen. Ik speelde op de achtergrond verzoeknummers (religieuze muziek) af. Verder had ik kaartjes laten maken die patiënten mee konden nemen om aan familie te sturen. Het is een gebruik om elkaar te feliciteren (“Eid mubarak”) met het einde van de Ramadan. De ruimte was mooi versierd, onder andere met ballonnen. Ontroerend vond ik het dat patiënten een ballon wilden meenemen om aan hun kinderen te geven.”